Omschrijving

Inleiding
Het SavanneHuis is onderdeel van de leefomgeving van de Giraffen van Diergaarde Blijdorp en biedt de bezoekers een bijzondere ontmoeting met deze elegante diersoort. Door de holistische benadering van de opgave heeft het gebouw specifieke kenmerken, is het comfortabel voor de dieren, gebruiksvriendelijk en energiezuinig. Bovendien heeft het een lage milieulast. Duurzaamheid is o.a. terug te vinden in de (energetische) opzet van het ontwerp, binnenhalen van veel daglicht, Materiaalkeuze. Naast dierenwelzijn heeft o.a.  “total cost of ownership” heeft tijdens het proces geholpen om duurzame keuzes te maken. Mede daarom is er bewust gekozen onbehandeld hout met fsc-keur  en grassen als riet en geperst bamboe. Het gebouw is zeer onderhoudsarm, prettig voor de exploitatiekosten, maar ook voor het milieu. Minder onderhoud betekend ook minder last voor de dieren, het publiek en milieu. Installaties zijn zeer beperkt en er worden geen fossiele brandstoffen verbruikt. 

Hout voor een Duurzame shelter & gezond binnenklimaat
Het onderkomen is als “shelter” ontworpen waarbij het archetype van de Afrikaanse kraal model gestaan heeft. De houten baleinen symboliseren de stokken van de kraal. Het ontbreken van een zichtbaar dak versterkt het beeld ervan.
Voor het creëren van een comfortabele leefruimte, een duurzaam gebouw met een goed binnenklimaat, is rekening gehouden met het gedrag van de dieren en de natuurlijke elementen: zon, wind en regen.
Zo wordt er voor natuurlijk daglicht en warmte gebruik gemaakt van zg. passieve zonne-energie.
Het dak is transparant en de hoogte van de gevels tussen de houten baleinen is zo bepaald dat de zonnewarmte optimaal kan worden benut. Maar er is ook altijd schaduw binnen, zodat de dieren zelf kunnen kiezen om in of uit de zon te staan.
Op extreem koude dagen wordt niet het 4600 kubieke meter grote volume verwarmd, maar de dieren. Die kunnen warmte vinden bij de z.g. knuffelelementen’. Hout vinden we niet alleen terug in de opzet van het gebouw maar ook als aanvullende warmtevoorziening. In plaats van fossielen brandstoffen te verbruiken worden nl. Houtsnippers (snoeiafval) gestookt.
De ordening van de baleinen, hun vorm en materialisering komt het welzijn van de giraffen ten goede: ‘form follows behaviour’.

Hout zo(o) natuurlijk
De keuzevoor (fsc) Hout is door alle facetten zo(o) natuurlijk. Het sluit aan bij de sfeer en het imago van de diergaarde, het is: ‘warm’, onschadelijk voor de giraffen die overal aan likken, duurzaam, vergt op deze toegepaste manier nagenoeg geen onderhoud, prettig om mee te werken. Hout  is zeer divers ingezet: gebogen Baleinen, Houtsketbouw gevelelementen, vloerconstructie, Kozijnen, vlonderdelen en ventilatiekleppen. Hout in de vorm van restafval/snippers voor verwarming en houtsnipper-vloerbedekking.

Houttoepassingen binnen het project

• Spanten
• HSB gevel-elementen
• Vloerafwerking (Vlonder)
• Binnen en buiten kozijnen
• Hout-Snipperketel

Motivatie
Het Savanne Huis is meer dan een gebouw op zich het is onderdeel van de leefomgeving van de giraffen van diergaarde Blijdorp en biedt de bezoekers een bijzondere ontmoeting met deze elegante diersoort. Door de holistische benadering van de opgave heeft het ontwerp specifieke kenmerken, is het comfortabel voor de dieren, gebruiksvriendelijk, energiezuinig en heeft het een lage milieulast. Duurzaamheid is o.a. terug te vinden in de (energetische) opzet van het ontwerp, binnenhalen van veel daglicht, materiaalkeuze en vormgeving. Naast dierenwelzijn, bezoekersbeleving heeft “total cost of ownership” geholpen om duurzame keuzes te maken. Daarom is er bewust gekozen onbehandeld hout met fsc-keur en grassen als riet en geperst bamboe. Het gebouw is zeer onderhoudsarm, prettig voor de exploitatiekosten, maar ook voor het milieu. Installaties zijn zeer minimaal en er worden geen fossiele brandstoffen verbruikt. Hout in de vorm van snoeiafval geeft voldoende energie voor de koude dagen, op andere dagen verwarmt de zon het gebouw.

Het Savanne Huis dankt haar identiteit aan verschillende parameters. Een aantal daarvan zijn locatie-gebonden zoals wind, zon en regen, andere hebben te maken met duurzaamheid en  diervriendelijkheid.  Sommige hebben te maken met de beleving van de gebruikers of de functionaliteit voor de verzorgers, dan wel welbevinden. Bij het Savanne Huis grijpen verschillende onalledaagse oplossingen in elkaar, alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden en vormt juist daardoor het geheel: ‘een totaal oplossing meer dan de som der delen’.

Het gebruik van hout vervult een belangrijke rol voor het Savanne Huis. Het Savanne Huis laat zien dat hout veel ‘gezichten’ heeft en breed toepasbaar is. Dat het toepassen van hout verder kan gaan dan gevelbekleding of als verborgen draagconstructie. Het laat zien dat met hout hedendaagse ontwerpen te maken zijn, dat hout niet tijdgebonden is. Het laat ook zien dat hout een gezond en duurzaam materiaal is. Giraffen hebben de eigenschap om overal aan te likken, veel materialen zijn daarom schadelijk voor hen. Onbehandeld hout is dat niet.

Het Savanne Huis laat zien dat een opdrachtgever met (fsc)hout een tijdloze eyecatcher kan neerzetten en tegelijkertijd een milieuvriendelijk statement kan maken. Ook laat het zien dat je met pure materialen een onderhoudsarm gebouw kunt realiseren. Dat men, door in de initiatieffase doelgericht te investeren in kennis, kunde en de juiste materiaaltoepassing een gebouw met lage exploitatiekosten kan realiseren. Terwijl het toch een hoog gebruikscomfort en maximale beleving biedt en bovendien een lage milieulast heeft. Het gebouw heeft nagenoeg geen onderhoud nodig, dus zeer lage onderhoudskosten voor de eigenaar en bovendien geen hinder voor publiek en dieren door arbeidsintensieve periodieken onderhouds-werkzaamheden.

De onbehandelde houten baleinen zijn essentieel voor het architectonische beeld, de constructie en het dieren welzijn. Het eenvoudig doorzetten van de baleinen van binnen naar buiten maakt dat de structuur van het gebouw overal zichtbaar is. (Dat kan eenvoudig door de hoge  thermische isolatiewaarde hout) Bovendien kan hierdoor de hybride constructie optimaal gedimensioneerd worden.

De hoge  thermische isolatiewaarde van hout maakt dat het gebouw bovendien energie vriendelijker is in deze specifieke situatie. Een situatie waarbij binnen en buiten in elkaar overgaan doordat het gebouw merendeels als shelter functioneert. Er gaat geen energie verloren aan de thermische massa van het gebouw.

Het Savanne Huis toont aan dat hout niet eenzijdig toegepast hoeft te worden, dat het perfect in combinatie met andere materialen gebruikt kan worden. Dat er door een goede afweging en afstemming een prachtige hybride constructie tot stand kan komen. Een constructie waarbij ieder materiaal op zijn eigenschappen optimaal ingezet is. Dankzij een goede voorbereiding is er een relatief makkelijk in elkaar te zetten constructie gerealiseerd met een korte bouwtijd. Bovendien is deze ook relatief makkelijk te demonteren als dat nodig mocht blijken in de toekomst.

Door de hybride constructieve en architectonische opzet zijn de houten geveldelen alleen vullend, wat veel  creatieve en gebruiksvrijheid biedt. Die vrijheid was er niet alleen in het ontwerpproces, maar blijft aanwezig. Dus ook als men bijvoorbeeld over 50 jaar het riet vervangt kan de gevelinvulling aangepast worden, ook kan het riet door iets anders vervangen worden. De prefab houtskeletbouw gevel elementen kunnen met veel materialen bedekt worden. De kozijnen en publieksvlonder zijn ook van onbehandeld fsc hout.

Het Savanne Huis krijgt belangstelling van langsrijdende treinreizigers en diergaarde bezoekers, vanwege de holistische benadering ook van tijdschriften uit o.a. Zuid-Korea, Argentinië, China, Tsjechië, Zwitserland, St. Petersburg.
Wij zouden het zou geweldig vinden als het Savanne Huis met houtprijs 2010 bekroond wordt en daardoor meer aandacht krijgt. We hopen dat er daardoor meer opdrachtgevers en architecten geïnspireerd raken om de mogelijkheden van duurzaamheid en fsc-hout te combineren met hun creativiteit en kunde en er meer locatie specifieke architectuur mee ontworpen wordt. Dat ze er leefwerelden mee creëren die comfortabel zijn en aansluiten bij het milieu, dus goed voor de kwaliteit van ons leven en dat van het leven van dieren zijn: direct en indirect.

Korte omschrijving activiteiten inschrijver 
L A M  staat voor het verbinden van Landschap en Mensen door middel van Architectuur. Dat doen we op diverse
gebieden o.a. woningbouw, utiliteit en recreatie/cultuur.  We ontwerpen leefomgevingen voor onze opdrachtgevers
met een open houding, zonder vooringenomen stijlidioom,  maar op basis van invalshoeken: Comfort, Beleving en Verbinding.
Duurzaamheid is altijd een integraal onderdeel. We maken maatwerk dat aansluit bij het leefcomfort van de unieke gebruiker,
de beleving van hun leefwereld optimaliseert en de verbinding legt met de locatie. ‘Shelter’ en ‘Refuge’ zijn kernbegrippen voor
onze ontwerpen, architectuur die mensen beschutting en privacy biedt zonder ze in te sluiten, maar juist  de mogelijkheid geeft
aan het gebouwde te ‘ontsnappen’ naar buiten, zonder het gebouw noodzakelijkerwijs te hoeven verlaten.

Website: www.lam-architects.nl